در رثای آنان که در پی چگونگی‌اند؟
به بهانه بزرگداشت خواجه نصیر و روز مهندس
فائزه حسین زادگان[۱]
۵ اسفند به بهانه زادروز خواجه‌نصیرالدین طوسی، به‌عنوان روز مهندس نام‌گذاری شده است؛ واژه «مهندس» از ریشه‌ی هندسه است و مهندس به معنای شخصی است که هندسه می‌داند؛ از طرفی معادل انگلیسی مهندس یعنی Engineer کلمه لاتین “ingenium” به مفهوم طراحی و ابداع و ابتکار نوآورانه گرفته شده است؛ به عبارتی مهندسی، فرایند طراحی جهان ساخته‌شده توسط انسان است.
آن‌چه امروزه از حرفه مهندسی می‌دانیم، متفاوت از معنای این واژه در گذشته است. برای اولین بار در قرن ۱۶ میلادی واژه مهندس به کسی که به ساخت راه و جاده و ساختمان می‌پرداخت، اطلاق شد و به‌تدریج عنوان مهندس در رشته‌های مختلف ریاضیات و فیزیک، شیمی، معماری، فناوری و تکنولوژی به دانشجویان و دانش‌آموختگان نسبت داده شده است.
یک مهندس می‌بایست ضمن شناخت مسئله و فنون لازم برای انجام آن، محدودیت‌های مربوط به تخصص خود را تشخیص دهد تا بتواند به دستاوردهای لازم برسد. محدودیت‌ها شامل منابع در دسترس، محدودیت‌های جسمانی یا فنی و دیگر عوامل مانند نیازهای هزینه‌ای، ساخت‌پذیر بودن، اقتصادی و کاربردی بودن است. ازاین‌رو ملاحظات بسیاری بر روی کار مهندسی تأثیر دارند؛ که از آن دسته ملاحظات، دقت بالا در تحلیل کنش‌ها و واکنش‌ها است.[۲]
عمدتاً پدیده‌های خوش رنگ و لعاب و کاربردی که امروزه زندگی ما را احاطه کرده‌اند و احوالات حیات روزمره ما را با زندگی گذشتگان‌مان بسیار متفاوت نموده‌اند، دارای عقبه و زیرساخت پیچیده‌ای در انواع زیرشاخه‌های مهندسی هستند. ازجمله مهم‌ترین و پرکاربردترین محصولات مهندسی در روزمرگی‌های ما که هر روز با آن‌ها سروکار داریم، اپلیکیشن‌های مختلف تلفن‌های هوشمند نظیر رسانه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها هستند.
در دنیای مدرن امروز و با رشد بی‌وقفه فناوری‌های موبایلی و تکنولوژی‌های پیشرفته، نیاز ما به متخصصان فناوری اطلاعات و تکنولوژی‌های دیجیتال روز به روز بیشتر شده و ضرورت حضور متخصصان این حوزه در همه واحدهای صنفی احساس می‌شود. مهندسان ما در پیام‌رسان سروش‌پلاس [۳] با هدف طراحی ساده و جذاب یک پیام‌رسان تماماً ایرانی و با وجود همه‌ی چالش‌ها و دست‌اندازها بر سر راه رشد فناوری اطلاعات کشورمان، دست به توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری زدند تا بتوانند بهترین خدمات را با بیش‌ترین سهولت در دسترس کاربران همیشگی سروش‌پلاس قرار دهند.
مهندسان ما در حوزه‌های هوش مصنوعی، توسعه شبکه، برنامه‌نویسی و طراحی الگوریتم و ساختار داده شبانه‌روز در تلاش هستند تا پیام‌رسانی با استانداردهای جهانی طراحی و ارائه کنند و محیطی امن و مطمئن را برای کاربران سروش‌پلاس فراهم کنند. پروژه‌های عظیمی که در طول حیات ۵ ساله سروش‌پلاس انجام شده، از جمله ارائه نسل چهارم این پیام‌رسان و توسعه دستیار صوتی سروش‌پلاس توسط هوش مصنوعی، جز با همت و تلاش بی‌دریغ مهندسان ما در بخش فنی محقق نمی‌شد.
روز مهندس بر تمامی متخصصان فنی کشورمان و علی‌الخصوص فعالان حوزه فناوری دیجیتال مبارک باد.
[۱] دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی ـ دانشگاه علامه طباطبایی