ناگفته‌های آموزش مجازی
آموزش از معدود زمینه‌هایی است که تا همین چندسال اخیر، تکنولوژی و فناوری‌های روز نتوانسته بودند چندان به قلمروی آن وارد شوند. ارتباطات، کسب‌وکارها، تفریحات و سرگرمی همه و همه به نحوی از تحول فناوری و رشد و توسعه تکنولوژی بهره می‌بردند و علاوه بر آن خود نیز به این واسطه، تغییرات چشمگیری را تجربه می‌کردند. آموزش اما سال‌های سال بود که به راه و روش نخستین خودش به کارش ادامه می‌داد؛ مدارس و دانشگاه‌ها آموزش و انتقال دانش را به همان شکلی ادامه می‌دادند که صد و یا دویست سال پیش انجام می‌شد.
با همه‌گیری بیماری کوید-۱۹ و تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی، نظام‌های آموزش و پرورش در همه دنیا راه چاره را در کمک گرفتن از فناوری‌های جدید و رو آوردن به آموزش از راه دور دانستند. هرچند که این نوع از آموزش سال‌ها بود که توسط علاقه‌مندان به کسب دانش و مهارت‌های شغلی مورد توجه قرار گرفته بود، اما در حوزه آموزش‌های رسمی چندان با اقبال روبه‌رو نشده بود.
شاغلان خویش‌فرما(فریلنسرها)، خودآموزان رشته‌های فنی و حرفه‌ای و یا زبان‌آموزانی که مایل بودند تمامی مهارت‌های خود و یا بخشی از آن را در بستر فضای مجازی و در زمینه‌های مختلف رشد و توسعه بدهند، از انواع ابزارهای تکنولوژی استفاده می‌کردند تا علاوه بر بهره بردن از آن‌ها به عنوان یک ابزار کمک آموزشی که بسیاری از دوره‌های آموزشی را به طور رایگان در اختیار کاربران می‌گذارد، از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها به عنوان بستری برای برقراری ارتباط با گروه‌هایی با علاقه‌مندی مشابه استفاده کنند.
در بسیاری حوزه‌ها در ارتباط بودن با گروه‌هایی با علاقه‌مندی مشابه، روند آموزش را بهبود داده و درک عمیق مفاهیم را با پرسش و پاسخ میان دانش‌آموزان و هنرجویان تسهیل خواهد کرد. مفاهیم «یادگیری پیوسته» و «یادگیری فعال» نیز در اینجا مطرح می‌شود. آموزش تک‌سویه یا غیرمشارکتی که اغلب در مدارس با آن مواجه هستیم، نمی‌تواند تمامی انتظارات ما از روند یادگیری را برآورده کند؛ بلکه با درگیر کردن فرد در روند آموزش و مشارکتی کردن آن است که می‌توان یادگیری فعال را پیاده‌سازی کرد. این روش مشارکتی که می‌تواند به یادگیری فعال یا پیوسته منجر شود در مدارس نیز امکان ظهور و بروز دارد؛ اما حقیقت این است که بستر فضای مجازی و گروه‌های دوستانه‌ای که در آن تشکیل می‌شوند در نسبت با محیط آموزش سنتی و رسمی بهتر می‌تواند فضایی را برای تبادل اطلاعات فراهم کند. بسیاری از دانش‌آموزان به دلایل مختلف نمی‌توانند و یا نمی‌خواهند به‌صورت حضوری پرسش‌ها و مشکلات خود را مطرح کنند؛ ترس از مورد تمسخر واقع شدن توسط گروه هم‌سالان می‌تواند از جمله این دلایل باشد. اما در فضای مجازی علاوه بر در ارتباط بودن با گروه همکلاسی‌ها، افراد می‌توانند در سایر گروه‌های آموزشی با موضوع مشابه در ارتباط باشند تا اشکالات خود را حتی با کسانی‌که از نزدیک نمی‌شناسند مطرح کنند.
البته نمی‌توان نقاط ضعف فضای مجازی و ارتباطات شکل‌گرفته در آن را نادیده گرفت؛ قلدری‌های سایبری و مورد حمله واقع شدن از سوی افراد ناشناس به ویژه برای سنین پایین می‌تواند با چالش‌هایی همراه باشد. بسیاری از والدین، معلمان و یا مسئولان مدارس بر تفاوت میان «اینترنت خوب» یا «اینترنت بد» و خطرات ناشی از عدم تشخیص این دو تاکید می‌کنند؛ مانند این‌که ممکن است دانش‌آموزان به اطلاعات آموزشی نادرستی دسترسی پیدا کنند و دچار سردرگمی شوند. از طرف دیگر والدین نیز نگران تاثیرات جانبی شبکه‌های اجتماعی بر فرزندان‌شان و وضعیت تحصیلی آن‌ها هستند. هم‌چنین باید به این نکته توجه داشت که درک رابطه‌ی میان یادگیری رسمی و یادگیری غیررسمی به شناخت زمینه‌ی اجتماعی هر دوی آن‌ها بستگی دارد.
در حالی که فناوری‌های دیجیتال پیشین مانند موتورهای جستجو، ممکن است تأثیر مستقیم‌تری بر یادگیری مستقل بگذارد، رسانه‌های اجتماعی جدید تغییرات ظریف‌تری را در روابط میان دانش‌آموزان، معلمان و والدین ایجاد می‌کند که به این ترتیب ابعاد حیاتی و ذاتی انواع یادگیری برجسته می‌گردد. حقیقت این است که رسانه‌های اجتماعی می‌توانند صمیمیت و اصطکاک بیشتری را میان دانش‌آموزان مدرسه ایجاد می‌کنند؛ اما این روابط هیچ‌وقت به طور کامل مستقل از ارتباطات مرتبط با والدین و معلمان نیستند. حمایت والدین و معلمان در پیگیری روند یادگیری دانش‌آموزان در فضای مجازی و حتی تطبیق شرایط و رویه‌های آموزش برای سهولت هرچه بیشتر در به کارگیری این ابزارها می‌تواند کمک بزرگی در مسیر رشد و آموزش تحصیلی، شغلی و یا فردی آن‌ها باشد. از آن‌جایی که امروزه ورود به بازارکار بدون آشنایی و تسلط به سازوکار فناوری‌های جدید تکنولوژی ممکن نیست، این آشنایی و درگیر شدن با فناوری‌های جدید می‌تواند در تحول کاربرد اینترنت و فضای مجازی برای این گروه سنی موثر باشد.
چنان‌که شاهد هستیم استقبال از آموزش مجازی و از راه دور، چه در سطح آموزش رسمی و چه در سطح موسسات غیررسمی و غیر انتفاعی (مانند مراکزی که دوره‌ها و وبینارهای آنلاین برگزار می‌کنند)، روز به روز بیشتر از قبل شده و حتی در دوران پساکرونا نیز این روند ادامه‌دار بوده‌است. آموزش مجازی به‌واسطه امکانی که در اختیار افراد قرار می‌دهد از جمله صرفه‌جویی در وقت و هزینه و انرژی، هم‌چنان تداوم دارد و می‌تواند گزینه مناسبی برای آموزش به تمامی گروه‌های سنی باشد. بسیاری از افرادی که تمایل دارند دانش و مهارت خود را در اختیار سایرین قرار دهند، حتی در شبکه‌های اجتماعی و گروه‌ها و کانال‌های پیام‌رسان‌های مختلف، به انتشار مطالب خود می‌پردازند؛ پیام‌رسان سروش‌پلاس نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در دسته‌بندی آموزش و فناوری، می‌توان بسیاری از کانال‌های آموزشی درسی و غیردرسی را پیدا کرد که در زمینه‌های گوناگون دست به انتشار محتوای آموزشی می‌زنند. هرچند ما در رسیدن به نهایت استفاده از ابزار تکنولوژی و فناوری موانع و مشکلات زیادی را پیش رو داریم، اما نترسیدن از تجربه‌های جدید و به کارگیری گجت‌های جدید در دنیای فناوری، می‌تواند به حرکت ما در این مسیر سرعت بخشیده و اطلاعات و دانش به‌روزتر، جامع‌تر و موثق‌تری را برای کاربران، کودکان و نوجوانان فراهم کند.